Laptops en telefoons bevatten een scala aan ruwe materialen, waaronder zeldzame aardmetalen, edelmetalen en andere essentiële mineralen. Hoewel deze materialen cruciaal zijn voor de functionaliteit van onze apparaten, hebben hun winning en verwerking vaak aanzienlijke negatieve gevolgen voor mens en milieu.
Belangrijke ruwe materialen en hun toepassingen:
- Cobalt: Wordt gebruikt in lithium-ionbatterijen om de energiedichtheid te verhogen.
- Lithium: Essentieel voor oplaadbare batterijen in elektronica.
- Tantalum: Gebruikt in condensatoren om elektrische lading op te slaan.
- Goud en Zilver: Uitstekende geleiders, gebruikt in printplaten en connectoren.
- Tin en Wolfraam: Tin wordt gebruikt voor soldeerverbindingen; wolfraam in trillingsmotoren.
Negatieve impact en praktische voorbeelden:
Kinderarbeid in cobaltwinning: Ongeveer 60% van ’s werelds cobalt komt uit de Democratische Republiek Congo. Hier werken naar schatting 40.000 kinderen in mijnen onder gevaarlijke omstandigheden. Ze worden blootgesteld aan giftige stoffen zonder adequate bescherming, wat leidt tot gezondheidsproblemen zoals ademhalingsziekten.
Milieuvervuiling door mijnbouw: De winning van goud gaat vaak gepaard met het gebruik van kwik. Jaarlijks komt er naar schatting 1.000 ton kwik in rivieren en bossen terecht, wat ecosystemen vernietigt en de gezondheid van lokale gemeenschappen schaadt.
Conflictmineralen: Materialen zoals tin, tantaal, wolfraam en goud financieren soms gewapende conflicten. In 2020 waren er meer dan 27 gewapende groepen actief in gebieden waar deze mineralen worden gewonnen, wat leidt tot mensenrechtenschendingen en ontheemding van bevolkingen.
E-waste en recyclingtekort: Wereldwijd genereren we jaarlijks ongeveer 50 miljoen ton elektronisch afval. Slechts 20% hiervan wordt gerecycled. Dit betekent dat waardevolle materialen verloren gaan en schadelijke stoffen in het milieu terechtkomen.
Ondersteunende cijfers:
Vraag naar lithium en cobalt: Verwacht wordt dat de vraag naar lithium met 500% en cobalt met 460% zal stijgen tegen 2050 vanwege de groeiende behoefte aan batterijen voor elektronica en elektrische voertuigen.
CO₂-uitstoot bij productie: De productie van één smartphone genereert ongeveer 55 kg CO₂-equivalent, voornamelijk door de winning en verwerking van grondstoffen.
Waterverbruik: Voor de productie van één laptop is naar schatting 190.000 liter water nodig, wat bijdraagt aan waterschaarste in sommige regio’s.
Conclusie:
De technologie die ons dagelijks leven vergemakkelijkt, heeft een verborgen kostprijs. Door bewust te zijn van de ruwe materialen in onze apparaten en hun impact, kunnen we betere keuzes maken, zoals het recyclen van elektronica en het ondersteunen van bedrijven die verantwoordelijke inkooppraktijken hanteren. Dit helpt niet alleen het milieu te beschermen, maar ook de levens van degenen die aan het begin van de productieketen staan.